ارزش پول چیست – چگونه ارزش پول را محاسبه کنیم؟

تاکنون به این امر اندیشیده ­اید که “ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می­ شود؟” در این مقاله اطلاعاتی جامع برای شما گرد آوریم که در در آن بیاموزید ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می­ شود؟ اگر به این نکته علاقه دارید با ما همراه باشید. البته به نظر می­رسد این مطلبی است که برای همه می­تواند مفید باشد و اگر معامله ­گری در بازار بورس را بلد هستید، دانستن این امر، شما را در مباحث تحلیل تکنیکال معاملات بازار بورس یاری می­ رساند و کمک می­کند تا در خرید و فروش در بورس موفق تر عمل کنید.

برخلاف عقیده عموم مردم، ارزش پول به پشتوانه طلا یا نقره نیست و بسیاری عوامل دیگر در ارزش یافتن یک پول تاثیر دارد که مهم­ترین آن، طالب بودن مردم و یا به تعبیری همان میزان تقاضا است و نیز نسبتی که با عرضه برقرار می­کند.

پیش از گسترش و رواج پول نیز، مردم داد و ستد می کردند و این معاملات را به طور پایاپای (کالا در برابر کالا) انجام می­ دادند. امروزه ارزش اکثر ارزها با قدرت خرید آن، سنجیده می­ شود. اما واقعا منظور از ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می ­شود؟ و دانستن آن، چه طور بر تحلیل تکنیکال معاملات بازار بورس، موثر است؟

ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می­ شود؟

ارزش پول دقیقا مانند ارزش کالاها و خدمات، با میزان تقاضای آن تعیین می­ شود. برای اندازه گیری ارزش دلار (یا هر پول دیگری) سه روش وجود دارد:

• اولین روش این است که دلار در ارزهای خارجی به چه مبلغی خریداری می­ شود؟ این همان چیزی است که نرخ تبادل ارز، اندازه می­ گیرد و نیز معامله ­گران بازار فارکس در بازار بورس خارجی، نرخ تبدیل ارز را تعیین می­ کنند. آنها عرضه و تقاضایی که بر دلار (یا هر ارز مد نظر) وجود دارد را به حساب می آورند و سپس آن را در انتظارات خود برای آینده، به مثابه یک فاکتور لحاظ می ­کنند. دقیقا به همین دلیل است که ارزش پول در طول روز معامله، نوسان می­کند و ثابت نیست. (همان طور که می­ بیند سنجش ارز در اینجا کاملا مبتنی بر تحلیل تکنیکال معاملات بازار بورس است.)
• روش دوم ارزش اوراق بهادار میان مدت صادره از طرف خزانه دولتی است. آنها به راحتی می توانند از طریق بازار ثانوی خزانه ­داری به دلار تبدیل شوند. و البته توجه داشته باشید که وقتی تقاضا برای این اوراق بهادار دولتی، افزایش یابد، قیمت دلار نیز افزایش می­ یابد.
• روش سوم از طریق اندوخته ­های بازار بورس خارجی است. و این، مقدار دلاری است که دولت­ های خارجی در اختیار دارند و نگاه داشته ­اند. هرچه آنان، مقدار ارز (در اینجا دلار) بیشتری را نگاه دارند، مسلما میزان عرضه نیز پایین ­تر می­ آید. و این امر سبب می­شود پول (با فرض کردن دلار) ارزش بیشتری پیدا کند. اگر دولت­ های خارجی، همه دلارهای خود و اوراق بهادار خزانه­ آمریکا را بفروشند، آن وقت دلار سقوط می­کند و ارزش پول ایالات متحده آمریکا، بسیار کمتر می­ شود.

تذکر

البته دقت کنید که اسکناس ­ها ارزش ذاتی ندارند و جز تکه­ ای کاغذ، چیزی بیش نیستند. اما با این حال به عنوان وسیله معامله شناخته می­ شوند. زیرا در هنگام خرید، شما به عنوان خریدار و فروشنده، هر دو توافق نموده­ اید که یک اسکناس چه قیمتی داشته باشد! تا زمانی که برای آن اسکناس، تقاضا وجود داشته باشد، آن اسکناس ارزش خواهد داشت.

مهم نیست “ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می­ شود؟”، ارزش دلار از سال 2000 تا 2011، کاهش یافته است. این امر نشات گرفته از نرخ نسبتا پایین فدرال، بدهی بالای فدرال، و رشد اقتصادی پایین بود. اما از سال 2011، ارزش دلار ایالات متحده آمریکا، علی رغم همه این عوامل، افزایش یافت. فکر می­کنید چرا و چه طور؟ با یک تحلیل تکنیکال می­توان به این رسید که رشد اقتصادی در سطح جهان عموما حتی از این هم پایین ­تر بود و همین امر باعث شد که معامله­ گران تمایل به سرمایه گذاری بر دلار به عنوان یک بستر امن، پیدا کنند. و در نتیجه حاصل آن شد که دلار در برابر یورو تقویت یافت.

 

پول چگونه اندازه‌‌گیری می‌‌شود؟

برای آنکه یک ارز یا پول را قابل‌ اندازه‌‌گیری‌‌ کرد، باید آن را به 3 دسته تقسیم کرد:

• M1: این دسته، که ما آن را به عنوان پول فعال می­شناسیم، شامل انواع فیزیکی سکه‌‌ها و ارزها، سپرده‌‌های دیداری و چک‌‌های مسافرتی است. ارزش کل مسکوکات و اسکناس‌‌هایی که در میان مردم، در گردش است و به‌طور فصلی، ماهانه، هفتگی و روزانه تغییر می‌‌کند. و یا میزانی است که بانک‌‌ها، به مشتریان قرض می‌‌دهند.
• M2: این دسته با شاخص گسترده‌‌تر دسته‌‌ قبل و سپرده‌‌های مدت‌‌دار، سپرده‌‌های قرض‌‌الحسنه و سرمایه‌‌های غیردولتی بازار را شامل می‌‌شود. و می‌توان آن را به‌راحتی به نقدینگی تبدیل کرد.
• M3: گسترده‌‌ترین نوع که شامل M2 و همه‌‌ سپرده‌‌های بلندمدت، سرمایه‌‌های دولتی، توافقات خرید کوتاه ‌‌مدت و دارایی‌های نقدی است.

وقتی این سه دسته را با هم جمع کنیم می­توانیم میزان کل ارز و وضعیت اقتصاد یک کشور را برآورد کنیم.

 

ارزش پول و تغییرات آن، چگونه بر شما اثر می­ گذارد؟

چرا این پرسش که “ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می­ شود؟” پرسشی است که حتی اگر یک معامله­ گر بازار بورس نباشید باز هم مهم است و باید از آن سر در بیاورید؟ به این دلیل که ارزش پول و تغییرات آن بر همه شماها در هر صنف و شغل و سنی، اثر می­گذارد. فکر می­کنید چگونه؟

ارزش پول هر روز در جاهایی مانند پمپ بنزین، فروشگاه مواد غذایی، رستوران­ها، دانشگاه و … بر شما اثر می­گذارد. در هر جایی که پولی مبادله می­شود، شما تحت اثر گذاری ارزش پول قرار دارید. تقاضا برای غذا و بنزین، انعطاف ­پذیر نیست. تولید کنندگان با برآوردها و تحلیل تکنیکال به خوبی می­دانند که شما باید هر هفته غذا و بنزین بخرید. اینکه وقتی قیمت­ها افزایش پیدا می­کند، شما خریدهایتان را به تاخیر بیندازید، گزینه ­ای نیست که همواره ممکن و در دسترس باشد. تولید کنندگان از هر اضافه قیمت خود، عبور خواهند کرد. شما تا مدتی آن اقلام را در قیمت بالاتری خریداری می­کنید؛ یعنی تا زمانی که بتوانید عادت­ های خود را تغییر دهید.

نکته مورد توجه در این بخش این است که هرگاه قیمت بنزین یا غذا افزایش می­یابد، در واقع شما در حال تجربه کردن کاهش ارزش پول هستید.

 

هنگامی که ارزش پول به طور پیوسته کاهش پیدا می­کند!

وقتی ارزش پول، به طور پیوسته در حال کاهش است که یعنی قیمت­ اجناس و خدمات به طور پیوسته در حال افزایش است، شما در حال سپری کردن دوره تورم هستید. این کاهش مداوم ارزش پول، نشانه تورم است. زمانی که مردم انتظار داشته باشند قیمت­ ها مداوما بالا رود، به احتمال بسیار زیادی تلاش می­کنند تا در لحظه کنونی خرید کنند؛ یعنی پیش از آنکه قیمت ­ها بالاتر از آن چیزی که هست برود.

 

نکته

با بررسی مباحث تحلیل تکنیکال و روانشناسی بازار مشخص است که این امر سبب افزایش تقاضا می­شود. پس تولیدکنندگان می توانند بدون خطر، از افزایش قیمت­ها، عبور کنند. آنها قیمت­ها را بیشتر افزایش می­ دهند و این گونه، تورم تبدیل به یک “فرض خودشکوفا” می­شود. فرض خودشکوفا ترجمه­ ای برای اصطلاح self-fulfilling prophecy است که “فرض خود انجام” یا “فرض خود تایید” هم خوانده می­ شود.

بدین معنا که لحاظ شدن برخی پیش­فرض­ ها و یا پیش­گویی ­ها، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، به عملی شدن خودشان کمک می­کند؛ چراکه همه مسیرهای در پیش گرفته شده بر اساس آن پیش­ بینی ­ها، الزاما به تحقق آنها کمک می­کند. حال می بینید که چرا حتی اگر شاغل هم نباشید به دانستن اینکه ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می ­­شود؟ نیاز دارید. لازم نیست حتما یک سرمایه گذار در بازار بورس باشید و جواب ­های این پرسش را برای تحلیل تکنیکال معاملات بورس نیاز داشته باشید؛ گرچه اگر این گونه باشد، مسلما بیشتر بدان نیاز دارید.

به دلیل همین تاثیرات تورمی و امکان بالقوه تبدیل به یک فرض خودشکوفا، فدرال رزرو (Federal Reserve) درست مانند عقاب مراقب تورم است و آن را می­پاید. این امر باعث کاهش عرضه پول یا افزایش نرخ­ های بهره می­شود که به مهار تورم و تحت کنترل درآمدن آن، کمک می­کند. یک اقتصاد سالم، می­تواند نرخ تورم اصلی – Core inflation – 2% را تحمل کند. تورم اصلی، قیمت هر چیزی به جز قیمت غذا و بنزین را که بسیار بی ­ثبات هستند، شامل می­شود. شاخص قیمت مصرف ­کننده (Consumer Price Index) متداول ­ترین معیار برای سنجش تورم و ارائه تحلیل تکنیکال برای الگوهای تورمی است.

 

هنگامی که ارزش پول، مداوما افزایش می­ یابد!

به گزارش بانک فدرال رزرو سانفرانسیسکو، اینکه ارزش پول افزایش یابد، چیز خیلی خوبی به نظر می­رسد، اما تحلیل تکنیکال نشان داده است که برای اقتصاد یک کشور، از تورم نیز بسیار بدتر است. اما چرا و چطور؟ این امر را با دانستن پاسخ این پرسش ساده که “ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می­ شود؟”، می­ توان دریافت. کمی درباره آنچه که از سال 2007 تا 2011 در ایالات متحده امریکا بر سر بازار مسکن آمد، فکر کنید.

تورم منفی؛ نزول بسیار شدید قیمت­ها که به معنای افزایش شدید ارزش پول است. قیمت­ها بیش از 20 درصد سقوط کرد. بسیاری از مردم نمی ­توانستند خانه­ های خود را بفروشند زیرا که به خاطر وام مسکن بدهکار بودند. و خریداران نیز می­ ترسیدند که قیمت­ها درست پس از خرید، کاهش بیابد. هیچ کس نمی­دانست چه وقت دوباره قیمت­ها به روند صعودی برمی ­گردد.

بله؛ ارزش پول افزایش یافت. شما در سال 2011، به ازای هر دلار، متراژ بیشتری از خانه را می توانستید بخرید. اما با این حال خانواده ­ها، خانه­ های خویش را از دست دادند، کارگران ساختمانی، شغل خود را از دست دادند و ساختمان سازان، ورشکسته گشتند و این همان چیزی است که سبب می­شود، تورم منفی بسیار خطرناک لحاظ شود. درست مانند رانندگی کردن در مارپیچی ترسناک با شیب رو به پایین. این مسئله مهم در کارکرد معکوس افزایش ارزش پول باعث می­­شود بر اینکه چرا نیاز است بدانیم “ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می ­­شود؟”، تاکید کنیم.

 

چگونه ارزش پول در طول زمان تغییر می­کند؟

در سال 1913، پول ارزش بسیار بیشتری داشت. یک دلار می­توانست چیزی را که در سال 2020، 26 دلار و 7 سنت خریده می شود، خریداری کند. اما دلار به آرامی ارزش خود را از دست داد. و برای مثال در سال 1920، یک دلار دیگر چیزی را می­توانست بخرد که در سال 2020، 12 دلار و 91 سنت خریده می­ شود. فهم این فرآیند تغییر قیمت در طول زمان و درک نزول ارزش پول در گرو درک همان سوالی است که این یادداشت در صدد پاسخ به آن است. یعنی؛ ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می ­شود؟

در طول دوران رکود بزرگ، پول در نتیجه تورم منفی شدید، ارزش پیدا کرد. یک دلار در سال 1930، می­توانست آنچه را که اکنون در سال 2020، 15 دلار و 46 سنت خرید می­شود، بخرد. اما در حدود سال 1950، پول تا حدی ارزش خود را از دست داد و دیگر یک دلار می توانست چیزی را بخرد که در سال 2020، 10 دلار و 71 سنت خریداری می­گردد.

از آن زمان تا کنون، پول مداوما ارزش خود را از دست داده است به گونه­ ای که مثلا در سال 1970، با یک دلار تنها می­­شد چیزی را خرید که در شرایط سال 2020، 6 دلار و 65 سنت، قیمت داشته باشد. این روند از دست رفتن ارزش پول، ادامه داشت و به جایی رسید که تا سال 1990، یک دلار ارزشی معادل صرفا 1 دلار و 97 سنت در سال 2020 داشت و  در سال 2000، ارزش یک دلار معادل 1 دلار و 50 سنت در شرایط سال 2020 شد.

 

مهم­ترین نکته در یادداشت “ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می­ شود؟”

به دلیل تورم، ارزش هر دلاری که شما امروز در دست دارید، بیش از ارزش آن در آینده است. اما به هر حال، ارزش روز به روز پول نیز به دلیل تغییر در حجم تقاضای آن، در نوسان است. به این مسئله ارزش زمانی پول (time value of money) می­ گویند که به طور مخفف TVM، خوانده می­ شود. گاهی نیز بدان ارزش تخفیف ­دار فعلی گفته می­ شود. هر قدر پول، زودتر دریافت شود، ارزش بیشتری دارد.

میزان تقاضای دلار ( و یا هر ارزی) را با این عوامل، اندازه می­ گیرند:

• ارزش نرخ بورس
• ارزش اوراق بهادار خزانه ­داری
• مبلغ و مقدار ذخایر بازار بورس خارجی

اگرچه افزایش قیمت­ ها، قدرت خرید پول را کاهش می­ دهد اما کاهش کلی قیمت­ ها یا تورم منفی، می ­تواند برای اقتصاد فاجعه آفرین باشد. بله، تورم منفی، بلاشک و قطعا ارزش پول یا قدرت خرید آن را افزایش می ­دهد. اما این ترس از سقوط سریع قیمت­ها است که باعث می­شود مردم، پول­های خود را نگاه دارند و حجم تقاضا برای کالاها و خدمات را کاهش دهند و این گونه سبب کاهش جدی فعالیت اقتصادی شوند. این امر، نظارت و مدیریت تورم مثبت و تورم منفی را به یکی از مهم­ترین کارکردهای فدرال تبدیل می­کند.

 

نتیجه گیری

امیدوارم آموزش این مقاله در خصوص “ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می­ شود؟”، به قدر کافی روشن باشد و شما را با نحوه تاثیر گذاری ارزش پول در زندگی روزمره آشنا کرده باشد. همچنین اگر شما یک معامله ­گر در بازار بورس هستید، قطعا باید بدانید که ارزش پول چیست و چگونه محاسبه می ­شود؟

دانستن آن به بررسی مباحث تحلیل تکنیکال معاملات بازار بورس، کمک می­کند و ندانست آن نقصی جدی برای یک معامله­ گر بورس است. امیدواریم دانستن چگونگی تغییر ارزش پول، از این پس تاثیری در بررسی تحلیل تکنیکال نمادها و معاملاتتان در بازار بورس داشته باشد.